Και οι τρεις έχουν την καταγωγή τους από τον φιλόσοφο Soren Kierkegaard, ο οποίος προσπάθησε να ανακαλύψει πώς μπορεί κανείς να ζήσει ως άτομο. Ο Καμύ, ο Νίτσε και ο Σαρτρ επηρεάστηκαν σε μεγάλο βαθμό από τον Κίρκεγκωρ.
Κατηγορία: φιλοσοφία
Ο Αλμπέρ Καμύ και το πρόβλημα του παραλογισμού
O Αλμπέρ Καμύ (1913-1960), ένα από τα μεγαλύτερα πολιτιστικά είδωλα της Γαλλίας, του οποίου τα έργα εξετάζουν την αλλοτρίωση που είναι εγγενής στη σύγχρονη ζωή. Είναι περισσότερο γνωστός για τη φιλοσοφική του αντίληψη για το παράλογο, ενώ ερεύνησε αυτές τις ιδέες στα μυθιστορήματά του, Ο Ξένος (1942), Η Πανούκλα (1947), η Πτώση (1956) καθώς και…
Το θεώρημα της μη πληρότητας του Γκέντελ και φιλοσοφικές προεκτάσεις της
Για να εκτιμηθεί ο αντίκτυπος του θεωρήματος της μη πληρότητας του Γκέντελ (Gödel), είναι κρίσιμο να καταλάβουμε πώς τα μαθηματικά ήταν αντιληπτά την περίοδο που αποδείχθηκε. Μετά από πολλούς αιώνες συνύπαρξης υπό ίσους όρους ασαφών διαισθητικών αντιλήψεων και ακριβούς λογικής, τα μαθηματικά στο τέλος του 19ου αιώνα άρχισαν να αποσαφηνίζονται. δέντρο γράμματα. Επινοήθηκαν τα αποκαλούμενα τυπικά συστήματα. Στα τυπικά συστήματα τα θεωρήματα, με χρήση αυστηρών κανόνων, βλαστάνουν από τα αξιώματα όπως τα κλαδιά από ένα δέντρο. Αυτή η διαδικασία έπρεπε να αρχίσει από κάπου. Και τα αξιώματα ήταν αυτοί οι αρχέγονοι σπόροι από τους οποίους όλα τα άλλα αναπήδησαν.
Δημιουργώντας ικανότητες
Η Αμερικανίδα φιλόσοφος Μάρθα Νουσμπάουμ (1947) στο βιβλίο της “Δημιουργώντας Ικανότητες- Η θεωρία της ανθρώπινης ανάπτυξης” ξεκινά από την πραγματική ιστορία της Βασάντι, μιας νέας, μικροκαμωμένης γυναίκας από την Ινδία. Με αφορμή την περίπτωση της Βασάντι η Νουσμπάουμ καταστρώνει έναν κατάλογο ικανοτήτων, έναν κατάλογο δηλαδή λειτουργικών ευκαιριών που όλοι οι άνθρωποι θα ήταν εύλογο να έχουν. Εκεί για πρώτη φορά εισήγαγε την έννοια της ικανότητας ως μέτρο σύγκρισης για την ανθρώπινη ευημερία και ως κριτήριο για τη δικαιοσύνη, ως πρόσφορο και κατάλληλο δείκτη για το ότι τα προσφερόμενα αγαθά και οι πόροι πράγματι μετατρέπονται σε κάτι χρήσιμο για τον άνθρωπο από την άποψη της βελτίωσης της κατάστασής του.
Η αναζήτηση του ανθρώπου για το υπέρτατο νόημα της ζωής
Το κύριο μέλημα του ανθρώπου δεν είναι να κερδίσει την ευχαρίστηση ή να αποφύγει τον πόνο, αλλά μάλλον να βρει ένα νόημα στη ζωή του. Γι’ αυτό ο άνθρωπος είναι έτοιμος ακόμη και να υποφέρει, με την προϋπόθεση, να είναι σίγουρος, ότι το μαρτύριο του έχει νόημα.
Γιατί υπάρχει κάτι αντί για το τίποτα
Το ερώτημα αυτό έχει αναφερθεί από φιλοσόφους και φυσικούς ξεκινώντας από τον Ελεάτη Παρμενίδη (περ. 515 π.Χ.), συμπεριλαμβανομένου του Leibniz, του Wittgenstein και του Martin Heidegger. Ο τελευταίος το αποκάλεσε «το θεμελιώδες ζήτημα της μεταφυσικής».
Οι πολιτικοί κατά τον Νικολό Μακιαβέλι
Η εκτίμηση που έχουμε για τους πολιτικούς διχάζεται μεταξύ της ελπίδας και της απογοήτευσης. Από τη μια πλευρά, έχουμε μια ιδεαλιστική ιδέα ότι ένας πολιτικός πρέπει να είναι ένας ήρωας, όρθιος στα προβλήματα του τόπου, ένας άντρας που μπορεί να δώσει νέα ηθική ζωή στη διεφθαρμένη λειτουργία του κράτους.
Στωικισμός – Ο δρόμος προς την αρετή
Ο στωικισμός, γεννήθηκε στο τέλος του 4ου αι. π.Χ. Η φιλοσοφία του αποτελεί εξέλιξη των ιδεών των Κυνικών, των οποίων ιδρυτής υπήρξε ο μαθητής του Σωκράτη, Αντισθένης. Εκείνος εξέφρασε, ότι ενάρετος είναι ο άνθρωπος, ο οποίος ομοιάζει στον Θεό και δεν έχει ανάγκη τα υλικά αγαθά. Ο Ζήνων ο Κιτιεύς, επηρεασμένος από τη διδασκαλία των κυνικών φιλοσόφων, σχετικά με την αποχή από τα υλικά αγαθά, ίδρυσε την νέα φιλοσοφική σχολή, στην Ποικίλη στοά και οι μαθητές του ονομάστηκαν Στωικοί.
Πως να εφαρμόσεις τη στωϊκή φιλοσοφία στην καθημερινότητά σου
Όπως αναφέρει ο Massimo Pigliucci (στο βιβλίο του «How To Be A Stoic», 2017), ο Στωικισμός συχνά θεωρείται μια παθητική φιλοσοφία, όπου παραμένεις ασυγκίνητος (απαθής) σε όλες τις καταστάσεις και δεν επηρεάζεσαι από εξωτερικούς παράγοντες. Ωστόσο, στην πραγματικότητα ο Στωικισμός έχει να κάνει εξ ολοκλήρου με το συναίσθημα
Η σχέση του Επίκουρου με την Φιλοσοφία, την Επιστημολογία και τη Φυσική
Στην εξάπλωση της επικούρειας διδασκαλίας συντέλεσε και ο μειλίχιος χαρακτήρας του Επίκουρου, αλλά κυρίως το πρακτικό πνεύμα της ηθικής του διδασκαλίας, σύμφωνα με το οποίο η φιλοσοφία δεν ήταν αυτοσκοπός, αλλά μέσο και βοήθημα στην επίτευξη του σκοπού του ανθρώπινου βίου, που ήταν η ευδαιμονία.
H συμπαντική αλήθεια του Παρμενίδη
Ο Παρμενίδης ο οποίος θεωρείται ως «ο ιδρυτής της οντολογίας», αποφαίνεται πως πέρα από την αληθινή και τέλεια γνώση η οποία επιτυγχάνεται μέσω της λογικής μεθόδου έρευνας, υφίστανται και οι δοξασίες οι οποίες διατυπώνονται από τους ανθρώπους και είναι ψευδείς λόγω του ότι προέρχονται από συγκεχυμένες και μεταβαλλόμενες μαρτυρίες των αισθήσεων.
Αριστοτέλης: Είναι τα παιδιά ευτυχισμένα;
«Έχει ειπωθεί λοιπόν ότι η ευδαιμονία είναι ένα είδος ενέργειας της ψυχής σύμφωνα με την αρετή. […] Εύλογα λοιπόν δεν μπορούμε να ονομάσουμε ούτε το βόδι ούτε το άλογο ούτε κανένα άλλο ζώο ευδαίμον· γιατί κανένα από αυτά δεν μπορεί να συμμετέχει σε αυτή την ενέργεια. Για την ίδια αιτία ούτε ένα παιδί είναι ευδαίμον». Αριστοτέλης, Ηθικά Νικομάχεια
Τι πρέπει να γνωρίζετε για την Ηθική του Kant με λίγα λόγια
Ο Immanuel Kant (1724-1804) θεωρείται γενικά ένας από τους βαθύτερους και πρωτότυπους φιλόσοφους που έζησαν ποτέ. Είναι εξίσου γνωστός για τη μεταφυσική του –το θέμα της «Κριτικής του Καθαρού Λόγου» και για την ηθική φιλοσοφία που περιγράφεται στο «Έργο της Μεταφυσικής των Ηθών» και «Κριτική της Πρακτικής Λόγου» (αν και το «Έδαφος» είναι το πολύ πιο εύκολο να κατανοήσουν οι δύο).
Η καλύτερη συμβουλή που υπάρχει: Η θεωρία της ευτυχίας του Albert Einstein
Αν ρωτούσατε τρεις τυχαίους ανθρώπους στο δρόμο τι ήταν για αυτούς η ευτυχία, πιθανότατα θα λάβατε τέσσερις διαφορετικές απαντήσεις. Γιατί αυτή η έννοια είναι άπιαστη, αλλάζει με βάση το άτομο, τις περιστάσεις ή ακόμα και την ώρα της ημέρας. Είναι κάτι για το οποίο οι άνθρωποι προσπαθούν, αλλά συχνά δεν μπορούν να το πετύχουν.
Άρτουρ Σοπενχάουερ: «Η τέχνη του να είσαι ευτυχισμένος»
Πέντε κανόνες ζωής από τον Γερμανό φιλόσοφο και «δάσκαλο του σύγχρονου πεσιμισμού» για να κατακτήσουμε τη «μακρινή χίμαιρα που είναι η ευτυχία και να απολαμβάνουμε όσο το δυνατό περισσότερο το παρόν στη φευγαλέα ζωή μας». Βρίσκονται στο βιβλίο «Η τέχνη του να είσαι ευτυχισμένος», εκδόσεις Πατάκη.
Ο Υπαρξισμός είναι ένας ανθρωπισμός
Υιοθετώντας την κατηγορική προσταγή της ηθικής του Καντ, ο Σαρτρ υποστηρίζει ότι κάθε φορά που ένας άνθρωπος παίρνει ελεύθερα μια απόφαση για τη ζωή του, δεσμεύεται απέναντι σε ολόκληρη την ανθρωπότητα. Η αγωνία που νιώθουμε όταν πρέπει να επιλέξουμε κάτι, είναι η απόδειξη της ελευθερίας μας. Ωστόσο, η ελευθερία μας ποτέ δεν είναι απεριόριστη, καθώς πάντα βρισκόμαστε μέσα σε συγκεκριμένες συνθήκες που μας προσδιορίζουν. Αυτή είναι η κατάσταση για την οποία κάνει λόγο ο Σαρτρ.
Το νοητικό πείραμα Κινέζικο Δωμάτιο του John Searle
Το νοητικό πείραμα που έγινε ευρέως γνωστό ως Κινέζικο Δωμάτιο επιχειρεί να αποδείξει πως είναι αδύνατο ένας υπολογιστής να κατανοήσει μία ζωντανή γλώσσα ή να σκεφτεί. Η πρώτη δημοσίευση του επιχειρήματος από τον εμπνευστή του, τον Αμερικανό φιλόσοφο και φυσικό John Searle έγινε το 1980, σε ένα άρθρο με τίτλο «Minds, Brains and Programs». Είναι ένα νοητικό – αλληγορικό πείραμα που συνδέεται με την τεχνητή νοημοσύνη και αποτελεί ένα επιχείρημα σχεδόν κατά της. Έκτοτε έχει απασχολήσει πολυάριθμους μελετητές, καταφέρνοντας να γίνει ιδιαίτερα δημοφιλές στην πρόσφατη φιλοσοφία.
Άρθουρ Σοπενχάουερ: Μην ξεκινήσετε μια αντιπαράθεση με τον πρώτο τυχόντα
Οξύνοντας το πνεύμα, η αντιπαράθεση είναι πράγματι ωφέλιμη και για τις δύο πλευρές, προκειμένου να διορθώσει κανείς εσφαλμένες σκέψεις και να αντιληφθεί νέες απόψεις. Όμως στη μόρφωση και την πνευματική δύναμη, οι δύο αντίπαλοι πρέπει να είναι σε κάποιο βαθμό ισοδύναμοι. Αν ένας εκ των δύο στερείται παιδείας, δεν θα μπορέσει να καταλάβει τον άλλον, καθώς δεν βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με τον ανταγωνιστή του. Εάν στερείται πνευματικής δύναμης, θα πικραθεί, θα οδηγηθεί σε ανέντιμα τεχνάσματα και θα καταλήξει να γίνει αγενής.
Ποιές είναι οι 4 αρετές του στωικισμού;
Θάρρος. Εγκράτεια. Δικαιοσύνη. Σοφία : Είναι οι πιο βασικές αξίες της Στωικής φιλοσοφίας.
«Εάν, σε κάποιο σημείο της ζωής σας», έγραψε ο Μάρκος Αυρήλιος , «πρέπει να συναντήσετε οτιδήποτε καλύτερο από τη δικαιοσύνη, την αλήθεια, τον αυτοέλεγχο, το θάρρος – πρέπει πράγματι να είναι ένα εξαιρετικό πράγμα».
64 αποφθέγματα του Μάρκου Αυρήλιου στο βιβλίο Τα Εις Εαυτόν
Στην πρώτη γραμμή του πολέμου, μέσα σ ένα αντίσκηνο, ο Αυτοκράτορας – Φιλόσοφος Μάρκος Αυρήλιος , κατέγραφε τους συλλογισμούς του, έδινε στον εαυτό του συμβουλές, τον εμψύχωνε με τη δύναμη της φιλοσοφίας. Δεν σκόπευε να τα δημοσιεύσει. Έγραφε για να κρατηθεί δυνατός. Δεν πίστευε στην υστεροφημία. Δεν πίστευε καν ότι θα τον θυμάται κανείς. Όμως διαψεύστηκε. Δεκαοχτώ αιώνες πέρασαν από τότε, και τα “Εις Εαυτόν” ζουν ακόμη. Μια ανεξάντλητη πηγή σοφίας. Το “αιώνιο ευαγγέλιο”, όπως τα χαρακτήρισε ο Ρενάν.
Ανθολόγιον Sapere aude! 