Οι γνωστικές προκαταλήψεις και η βιολογία του εγκεφάλου βοηθούν να εξηγηθεί γιατί τα γεγονότα δεν αλλάζουν τη γνώμη των ανθρώπων ειδικά στην πολιτική

Η ψυχολογία μας λέει ότι από τη στιγμή που γίνουν γνωστά κάποια γεγονότα, μπορούν να σχηματιστούν στο νου μας κάποιες απόψεις γι αυτά. Όμως το πρόβλημα είναι ότι ότι ενώ αυτό ακούγεται λογικό, αυτός ο ο ελκυστικός ισχυρισμός είναι μια πλάνη που δεν υποστηρίζεται από την έρευνα. Μελέτες γνωστικής ψυχολογίας και νευροεπιστήμης έχουν διαπιστώσει ότι το ακριβώς αντίθετο ισχύει συχνά όταν πρόκειται για την πολιτική: Οι άνθρωποι διαμορφώνουν απόψεις βασισμένες σε συναισθήματα, όπως ο φόβος, η περιφρόνηση και ο θυμός, αντί να βασίζονται σε γεγονότα. Τα νέα δεδομένα συχνά δεν αλλάζουν τα μυαλά των ανθρώπων.

Ένας μεγαλύτερος εγκέφαλος σας κάνει πιο έξυπνους;

Η σχέση μεταξύ του μεγέθους του εγκεφάλου και της νοημοσύνης, τόσο μεταξύ των ανθρώπων όσο και μεταξύ διαφορετικών ειδών, δεν έχει μέχρι τώρα καθοριστεί καλά. Οι άνθρωποι θέλουν να πιστεύουν ότι οι εξαιρετικές γνωστικές μας ικανότητες πρέπει να οφείλονται στο μέγεθος του εγκεφάλου μας ή τουλάχιστον ότι έχουμε τους μεγαλύτερους εγκεφάλους σε σχέση με το μέγεθος του σώματός μας.

Πώς αποφασίζει ο εγκέφαλός μας; Ο ελέφαντας και ο αναβάτης μια αλληγορία για την αυτοβελτίωσή μας

Παρόλο που οι ψυχολόγοι σε όλο τον κόσμο προσπαθούν να το προσδιορίσουν εδώ και εκατό χρόνια τώρα, ήρθε η νευροεπιστημονική έρευνα την τελευταία δεκαετία να μας δώσει τα πιο συναρπαστικά και ενδιαφέροντα ευρήματα για το πώς λειτουργεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος, αν είναι να πάρει κάποιες αποφάσεις.

Οι έξι παράγοντες που θεωρούνται ως «συνταγή της ευφυΐας»

Στο βιβλίο «Η ιδιοφυΐα είναι μέσα μας (Τhe Genius in all of us)», ο Αμερικανός γενετιστής David Shenk, υποστηρίζει πως η ευφυΐα θέλει την εξάσκησή της. Και ότι υπάρχουν έξι παράγοντες που θεωρούνται ως «συνταγή της ευφυΐας», καθώς ενισχύουν τη νοημοσύνη και οξύνουν τον νου.

Πώς να θυμάσαι ότι διαβάζεις

Το ζήτημα της απομνημόνευσης είναι κάτι που προβληματίζει και ενίοτε ταλαιπωρεί πολλούς ανθρώπους, από φοιτητές που θέλουν να αποστηθίσουν κάποιο μάθημα μέχρι απλούς αναγνώστες που διαβάζουν κάτι και δυσκολεύονται αργότερα να το ανακαλέσουν στη μνήμη τους.

Οι ορμόνες της ευτυχίας και πως να «ναρκώσετε» τον εαυτό σας

Το να αισθάνεστε ευτυχισμένοι οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε τέσσερις κύριες χημικές ουσίες στον εγκέφαλό σας: Τη ντοπαμίνη, τη σεροτονίνη, την ωκυτοκίνη και την ενδορφίνη. Κάθε φορά λοιπόν που νιώθετε χαρά ή ικανοποίηση, είναι το αποτέλεσμα ενός πολύπλοκου δικτύου συνάψεων που πυροδοτούνται ταυτόχρονα τον εγκέφαλό σας.

Μπορούμε να γίνουμε πιο έξυπνοι;

Για να γίνουμε πιο έξυπνοι, λέει ο Oliver Burkeman, του Guardian και συγγραφέας του βιβλίου «The Antidote: Happiness for People Who Can’t Stand Positive Thinking» , αρχικά πρέπει να αποφασίσουμε τι σημαίνει αυτό. Ακούμε διάφορα για τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να εξασκήσουμε τον εγκέφαλό μας όπως να λύνουμε σταυρόλεξα, να απομνημονεύουμε, να προσέχουμε τη διατροφή και τον ύπνο μας.

Γρήγορη ή αργή σκέψη; Είναι θέμα συγχρονισμού των νευρώνων

Όταν πρόκειται για γρήγορη ή αργή σκέψη, ο χρονισμός των νευρώνων κάνει τη διαφορά, βρήκε μια μελέτη έγινε από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Σιγκαπούρης. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η ταχύτητα με την οποία ένα άτομο είναι σε θέση να κατανοήσει, να επεξεργαστεί, να αποθηκεύσει και να χρησιμοποιήσει πληροφορίες, εξαρτάται από τον χρονισμό ανταπόκρισης των νευρώνων μεταξύ τους.

Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν μόνο το 10 % του εγκεφάλου τους;

Ένας μύθος για τον εγκέφαλο ισχυρίζεται ότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούν γενικά μόνο το 10% (ή κάποιο άλλο μικρό ποσοστό ) του εγκεφάλου τους . Έχει αποδοθεί λανθασμένα σε πολλούς διάσημους ανθρώπους, ακόμα και στον Άλμπερτ Αϊνστάιν. Θέλει να μας πει ότι ένα άτομο μπορεί να αξιοποιήσει αυτό το αχρησιμοποίητο δυναμικό και να αυξήσει την ευφυΐα του.

Η έννοια του πολιτισμού

Από τη χρήση του πρώτου εργαλείου ή όπλου (π.χ ακατέργαστου λίθου) ως την κατάκτηση του διαστήματος ο άνθρωπος έχει πραγματοποιήσει μία θριαμβευτική πορεία για τη γνώση του κόσμου και τη βελτίωση των όρων της ζωής του. Όλα τα επιτεύγματα του ανθρώπου που προάγουν τη ζωή του αποτελούν τον πολιτισμό. Οι τρόποι καλλιέργειας της γης, οι κανόνες συμβίωσης μέσα στην κοινωνία, οι νόμοι που θεμελιώνουν οργανωμένο κράτος, οι επιστήμες, τα τεχνικά μέσα, τα καλλιτεχνικά δημιουργήματα, η γλώσσα, η θρησκεία, όλα συναποτελούν τον ανθρώπινο πολιτισμό.

Προκατάληψη επιβεβαίωσης: Γιατί αγνοούμε πληροφορίες που έρχονται σε αντίθεση με τις πεποιθήσεις μας;

Ένα από τα γνωστότερα γνωστικά σφάλματα ή μεροληψίες είναι η προκατάληψη επιβεβαίωσης (confirmation bias). Δηλαδή, η επιλογή εκείνων των δεδομένων που επιβεβαιώνουν την αρχική άποψή μας, αγνοώντας ταυτόχρονα όλα τα άλλα. Είναι μια διακριτική επιλογή εκείνων των στατιστικών και άλλων στοιχείων που οδηγούν στο προεπιλεγμένο συμπέρασμα.

Γιατί το IQ μειώνεται σε όσους γεννήθηκαν μετά το 1975;

O δείκτης νοημοσύνης (IQ) μειώνεται στις γενιές που έχουν γεννηθεί μετά το 1975 και νορβηγοί ερευνητές εκτιμούν πως η πιο εύλογη εξήγηση είναι ότι το πολιτιστικό περιβάλλον είναι λιγότερο ευνοϊκό για τις νέες γενιές. Η μελέτη ασχολήθηκε με τις διανοητικές επιδόσεις των νεαρών Νορβηγών που περνούν από τεστ επ’ ευκαιρία της στράτευσής τους και είναι γεννημένοι από το 1962 έως το 1991.

Πώς αποφασίζει ο εγκέφαλός μας;

Παρόλο που οι ψυχολόγοι σε όλο τον κόσμο προσπαθούν να το προσδιορίσουν εδώ και εκατό χρόνια τώρα, όμως η νευρο-επιστημονική έρευνα την τελευταία δεκαετία περίπου μας έδωσε τα πιο συναρπαστικά και ενδιαφέροντα ευρήματα για το πώς λειτουργεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος αν είναι να πάρει κάποιες αποφάσεις. Σε γενικές γραμμές, τα ευρήματα αποκαλύπτουν ότι οι συναισθηματικές αποφάσεις (ή αυτές που λαμβάνονται συχνά πιο γρήγορα) λαμβάνονται κυρίως από τα παλαιότερα μέρη του εγκεφάλου μας (ο λεγόμενος εγκέφαλος των ερπετών και θηλαστικών) και οι γενικά πιο αργές αποφάσεις και πιο λογικές θεωρούνται ότι λαμβάνονται από τον σύγχρονο εγκέφαλο ή το νεο-φλοιό.

Η σύγκρουση μεταξύ επιστήμης και θρησκείας βρίσκεται στον εγκέφαλό μας

Η σύγκρουση μεταξύ επιστήμης και θρησκείας μπορεί να έχει την προέλευσή της στη δομή του εγκεφάλου μας, σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου Case Western Reserve και του Babson College. Οι συγκρούσεις μεταξύ της θρησκευτικής πίστης έναντι των επιστημονικών δεδομένων για να εξηγήσουν τον κόσμο γύρω μας χρονολογούνται από αιώνες και είναι ίσως πιο ορατές σήμερα στα επιχειρήματα μεταξύ της εξέλιξης και του δημιουργισμού.

Η έμμεση εκμάθηση μοτίβων βασίζεται στην υποκείμενη πίστη στον Θεό σύμφωνα με μια μελέτη

Αλλά ένα ενδιαφέρον διαπολιτισμικό πείραμα στο Πανεπιστήμιο της Georgetown, διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που μπορούν ασυναίσθητα να προβλέψουν περίπλοκα μοτίβα ή να λύσουν παζλ, μια ικανότητα που ονομάζεται έμμεση εκμάθηση μοτίβων (Implicit pattern learning ), «είναι πιθανό να έχουν ισχυρότερες πεποιθήσεις ότι υπάρχει ένας Θεός που δημιουργεί μοτίβα και αλληλουχίες γεγονότων στο σύμπαν».

Οι επιστήμονες σε λίγο καιρό θα μπορούν να προβλέπουν τη μνήμη μας

Έρευνα του Psychological Review συνδυάζει τις μαθηματικές εξισώσεις με τις αναμνήσεις, τις οποίες σύντομα οι επιστήμονες φιλοδοξούν να προβλέπουν, ακόμα και σε ατομικό επίπεδο. Όπως προκύπτει η μνήμη είναι πιο ακριβής για θέματα που προκαλούν μια συναισθηματική αντίδραση. Μία πρώτη πιθανή απάντηση-ερμηνεία που μπορεί να δοθεί γι’αυτό είναι ότι οι άνθρωποι γενικά δίνουν περισσότερη προσοχή για ζητήματα που τους αφορούν άμεσα, θέτοντας προτεραιότητα σε αυτά και παράλληλα παραμερίζοντας τα υπόλοιπα. Με βάση αυτήν τη θεωρία, η προσοχή που δίνεται στην αρχική κωδικοποίηση των πληροφοριών βοηθά τους ανθρώπους στη μετέπειτα ανάκτησή τους.

Η έννοια της "φυλής" είναι ένα ψέμα. Ακόμη και οι Αρχαίοι Έλληνες το ήξεραν

Η πανούκλα του ρατσισμού έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Είτε κοιτάζετε την Ουγγαρία, τη Γερμανία, το Μιανμάρ, την Ινδία ή τη Βραζιλία, οι ρατσιστές γίνονται όλο και πιο ορατοί και μάλιστα εκλεγμένοι σε δημόσια αξιώματα. Για την καταπολέμηση αυτής της αύξησης του ρατσισμού, υπάρχουν δύο βασικές πτυχές που πρέπει να εξεταστούν.

Κινέζος επιστήμονας ισχυρίζεται ότι δημιούργησε τα πρώτα στον κόσμο γενετικά τροποποιημένα μωρά

Ο Κινέζος επιστήμονας He Jiankui ισχυρίζεται ότι βοήθησε να έλθουν στον κόσμο τα πρώτα στον κόσμο γενετικά τροποποιημένα μωρά, δίδυμα κορίτσια που γεννήθηκαν αυτό τον μήνα και των οποίων το DNA ο ίδιος είχε προηγουμένως τροποποιήσει στο στάδιο του εμβρύου. Όπως είπε στόχος της γενετικής τροποποίησης δεν ήταν η πρόληψη ή η θεραπεία κάποιας γενετικής πάθησης, αλλά η επέμβαση στο γονιδίωμα του εμβρύου, ώστε να αποκτήσει ένα χαρακτηριστικό που ελάχιστοι άνθρωποι έχουν: τη φυσική ικανότητα να αναπτύσσουν αντίσταση σε μια πιθανή μελλοντική μόλυνση από τον ιό HIV του AIDS.

Οι επτά ηθικοί κανόνες που ενώνουν την ανθρωπότητα

Η επιστήμη της ανθρωπολογίας ασχολείται με τη μελέτη των ανθρώπων και της ανθρώπινης συμπεριφοράς και των κοινωνιών τόσο στο παρελθόν όσο και στο παρόν. Το μεγάλο πρόβλημα που είχε διαχρονικά ήταν να δώσει μια πλήρη και συνεκτική περιγραφή της ηθικής στις ανθρώπινες κοινωνίες. Ο Oliver Scott Curry το γνώριζε καλά. Το 2012 όταν ήταν καθηγητής ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης διοργάνωσε μια συζήτηση μεταξύ των φοιτητών του. Το θέμα ήταν αν η ηθική είναι έμφυτη ή επίκτητη. Τα στρατόπεδα στήθηκαν γρήγορα, η μια πλευρά υποστήριζε με πάθος ότι οι κανόνες της ηθικής είναι έμφυτοι και παντού στον κόσμο οι ίδιοι ενώ η άλλη το αντίθετο, ότι δεν υπάρχει παγκόσμιο κοινό πλαίσιο.

Edward Wilson: Το νόημα της ανθρώπινης ύπαρξης

Όσο προχωρά η καταγραφή των ειδών, καινούργια συνεχή βιοποικιλότητας χαρτογραφούνται, καθώς και η μοναδική βιολογία κάθε είδους και η μακρά, περίπλοκη εξελικτική διαδικασία που τη δημιούργησε. Μέρος του τελικού προϊόντος είναι η βαθμίδωση των σωματικών διαστάσεων κατά δέκα τάξεις μεγέθους. Εκτείνεται από τη γαλάζια φάλαινα και τον αφρικανικό ελέφαντα μέχρι τα υπεράφθονα φωτοσυνθετικά βακτήρια και τα πτωματοφάγα πικόζωα της θάλασσας, τα οποία είναι τόσο μικρά που δεν μπορούμε να τα μελετήσουμε με τα συνήθη οπτικά μικροσκόπια.